Metilseluloza (MC) umumy himiki sintezlenen polimer materialy, tebigy sellýulozany metilleşdirmek arkaly alnan üýtgedilen sellýuloza efiridir. Specialörite fiziki we himiki aýratynlyklary sebäpli gurluşykda, iýmitde, lukmançylykda, kosmetika, kagyz we örtüklerde giňden ulanylýar.
1. Çalyşma derejesi boýunça klassifikasiýa
Çalyşma derejesi (DS) metilselulozadaky her bir glýukoza bölüminde metil toparlary bilen çalşylýan gidroksil toparlarynyň ortaça bahasyna degişlidir. Sellýuloza molekulasynyň her glýukoza halkasynda 3 sany gidroksil topary bar, olary metil toparlary çalşyp biler. Şonuň üçin metilselulozanyň ornuny tutmak derejesi 0 bilen 3 arasynda üýtgäp biler. Çalyşma derejesine görä, metilseluloza iki kategoriýa bölünip bilner: çalyşmagyň ýokary derejesi we çalyşmagyň pes derejesi.
Çalyşmagyň ýokary derejesi metilseluloza (DS> 1.5): Önümiň bu görnüşi metil çalşygynyň ýokary derejesine eýe, şonuň üçin has gidrofobiki, pes erginine we suwa çydamlylygyna eýe. Gurluşyk materiallarynda, örtüklerde we belli bir derejede gidrofobiýa talap edýän beýleki ýagdaýlarda ulanylýar.
Çalyşmagyň pes derejesi metilseluloza (DS <1.5): Metiliň çalyşmagy az bolany sebäpli, önümiň bu görnüşi has gidrofil, has gowy erginine eýe we sowuk suwda eräp bilýär. Az ornuny tutýan metilseluloza azyk we derman senagatynda galyňlaşdyryjy, emulsifikator we stabilizator hökmünde giňden ulanylýar.
2. Ulanylyşy boýunça klassifikasiýa
Dürli ugurlarda metilselulozanyň ulanylyşyna görä, ony iki kategoriýa bölmek bolar: senagat metilseluloza we azyk we derman metilseluloza.
Senagat metilseluloza: Esasan gurluşykda, örtüklerde, kagyz öndürmekde, keramika we beýleki pudaklarda galyňlaşdyryjy, ýelimleýji, filmiň öňki, suw saklaýjy serişdesi we ş.m. hökmünde gurluşyk pudagynda metilseluloza sement we gips önümlerinde gurluşyk işini gowulandyrmak we ulanylýar. çydamlylygy; örtük pudagynda metilseluloza örtükleriň durnuklylygyny we ýaýramagyny ýokarlandyryp biler.
Iýmit we derman metilseluloza: Zäherli we zyýansyz häsiýetleri sebäpli metilseluloza iýmitde we lukmançylykda goşundy hökmünde ulanylýar. Iýmitde metilseluloza iýmit gurluşyny durnuklaşdyryp, gatlaklaşmagynyň ýa-da bölünmeginiň öňüni alyp bilýän umumy galyňlaşdyryjy we emulsiýadyr; derman pudagynda metilseluloza kapsulanyň gabygy, neşe serişdesi hökmünde ulanylyp bilner, şeýle hem dowamly goýberýän dermanlar funksiýasyna eýedir. Onuň iýmitlenmegi we howpsuzlygy metilselulozany bu iki ugurda gaty meşhur edýär.
3. Çekişme boýunça klassifikasiýa
Metilseluloza esasan çözüliş nukdaýnazaryndan iki kategoriýa bölünýär: sowuk suwda ereýän görnüş we organiki erginli ergin görnüşi.
Sowuk suwda ereýän metilseluloza: Metilselulozanyň bu görnüşi sowuk suwda eräp, dargandan soň aýdyň we ýelimli ergin emele getirip biler. Azyk we derman senagatynda köplenç galyňlaşdyryjy ýa-da film hökmünde ulanylýar. Metilselulozanyň bu görnüşiniň erginligi temperaturanyň ýokarlanmagy bilen azalýar, şonuň üçin bu aýratynlyk gurluşyk pudagynda ulanylanda gurluşyk gözegçiligi üçin ulanylyp bilner.
Organiki erginli ereýän metilseluloza: Metilselulozanyň bu görnüşi organiki erginlerde eräp bilýär we köplenç organiki faza serişdesini talap edýän boýaglarda, örtüklerde we beýleki önümçilik meýdanlarynda ulanylýar. Filmi emele getirýän gowy häsiýetleri we himiki garşylygy sebäpli, agyr senagat şertlerinde ulanmak üçin amatly.
4. Molekulýar agramy boýunça klassifikasiýa (ýapyşyk)
Metilselulozanyň molekulýar agramy, fiziki aýratynlyklaryna, esasanam ergindäki ýelimlilige täsir edýär. Molekulýar agramyna görä, metilseluloza pes ýapyşyk görnüşine we ýokary ýapyşyk görnüşine bölünip bilner.
Pes ýapyşykly metilseluloza: Molekulalaryň agramy birneme az we ergin ýelimliligi pesdir. Köplenç iýmitde, lukmançylykda we kosmetikada esasan emulsiýa, asma we galyňlaşdyrmak üçin ulanylýar. Pes ýapyşykly metilseluloza gowy suwuklygy we birmeňzeşligi saklap biler we pes ýapyşykly çözgütleri talap edýän programmalar üçin amatlydyr.
Cokary ýapyşykly metilseluloza: Uly molekulýar agramy bar we dargandan soň ýokary ýapyşykly ergin emele getirýär. Gurluşyk materiallarynda, örtüklerde we önümçilik ýelimlerinde köplenç ulanylýar. Cokary ýapyşykly metilseluloza mehaniki güýji, könelmegi we erginiň ýelmeşmegini netijeli ýokarlandyryp biler, şonuň üçin ýokary güýç we ýokary aşaga garşylyk talap edýän materiallarda giňden ulanylýar.
5. Himiki üýtgemegiň derejesi boýunça klassifikasiýa
Metilseluloza himiki taýdan üýtgedilen sellýuloza önümidir. Üýtgetme usulyna we derejesine görä, ony ýeke-täk metil sellýuloza we birleşdirilen üýtgedilen sellýuloza bölmek bolar.
Meteke-täk metil sellýuloza: diňe metiliň ornuny tutýan sellýuloza efirlerine degişlidir. Önümiň bu görnüşi birneme durnukly fiziki we himiki aýratynlyklara eýedir we onuň çözülişi, galyňlaşmagy we film emele getiriş aýratynlyklary birneme gowy.
Kompozit üýtgedilen sellýuloza: Metilizasiýadan başga-da, birleşdirilen üýtgedilen önümi emele getirmek üçin gidroksipropilasiýa, etilasiýa we ş.m. ýaly himiki taýdan bejerilýär. Mysal üçin, gidroksipropil metilseluloza (HPMC) we karboksimetil sellýuloza (CMC). Bu birleşdirilen üýtgedilen sellýulozalar, adatça suwda has gowy çözülişine, ýylylyga çydamlylygyna we durnuklylygyna eýe bolup, senagat zerurlyklarynyň has giň toplumyna uýgunlaşyp bilerler.
6. Programma pudagy boýunça klassifikasiýa
Metilselulozanyň giňden ulanylmagy, dürli pudaklarda ulanylyş aýratynlyklaryna görä toparlara bölünmäge mümkinçilik berýär.
Gurluşyk pudagy metilseluloza: Esasan sement we gips esasly materiallarda suw saklaýjy we galyňlaşdyryjy hökmünde ulanylýar. Gurluşyk materiallarynyň işleýşini gowulandyryp, ir suwuň ýitmeginiň öňüni alyp we taýýar önümleriň mehaniki güýjüni ýokarlandyryp biler.
Azyk senagaty metilseluloza: Azyk gaýtadan işlemekde emulsifikator, galyňlaşdyryjy we stabilizator hökmünde. Suwuň ýitmeginiň öňüni alyp, iýmitiň tagamyny we gurluşyny gowulaşdyryp, iýmitiň saklanyş möhletini ýokarlandyryp biler.
Derman senagaty metilseluloza: Planşet baglaýjy ýa-da dermanlar üçin yzygiderli çykarylýan material hökmünde. Metilseluloza aşgazan-içege dermanlaryny ygtybarly we täsirli neşe serişdesi hökmünde taýýarlamakda hem ulanylyp bilner.
Kosmetika pudagy metilseluloza: Derini bejermek önümlerinde we kosmetika önümlerinde, nemlendiriji täsirini uzaltmak bilen önümlere näzik we tekiz gurluşy emele getirmek üçin metilseluloza galyňlaşdyryjy, emulsifikator we nemlendiriji hökmünde ulanylýar.
Gysgaça aýtsak, himiki gurluş aýratynlyklaryna ýa-da ulanylýan meýdanlaryna we çözüliş aýratynlyklaryna görä toparlara bölünip bilinýän metilselulozany klassifikasiýa etmegiň köp usuly bar. Bu dürli klassifikasiýa usullary, metilselulozanyň aýratynlyklaryna we funksiýalaryna has gowy düşünmäge kömek edýär, şeýle hem dürli ugurlarda ulanylmagy üçin nazary esas berýär.
Iş wagty: Oktýabr-23-2024