Karboksimetilseluloza (CMC) we ksant sakgyjy, ikisi hem azyk senagatynda galyňlaşdyryjy, stabilizator we jelleşdiriji serişde hökmünde ulanylýan gidrofil kolloidlerdir. Käbir funksional meňzeşlikleri bar bolsa-da, iki madda gelip çykyşy, gurluşy we ulanylyşy taýdan gaty tapawutlanýar.
Karboksimetilseluloza (CMC):
1. Çeşme we gurluş:
Çeşme: CMC ösümlik öýjük diwarlarynda tapylan tebigy polimer sellýulozadan alnan. Adatça agaç süýdünden ýa-da pagta süýümlerinden alynýar.
Gurluşy: CMC, sellýuloza molekulalarynyň karboksimetilasiýasy tarapyndan öndürilen sellýuloza önümidir. Karboksimetilasiýa, sellýuloza gurluşyna karboksimetil toparlarynyň (-CH2-COOH) girizilmegini öz içine alýar.
2. Çözüw:
CMC suwda eräp, aýdyň we ýelimli ergin emele getirýär. CMC-de çalyşmagyň derejesi onuň çözülişine we beýleki häsiýetlerine täsir edýär.
3. Funksiýa:
Galyňlaşdyrma: CMC sous, geýim we süýt önümleri ýaly dürli iýmit önümlerinde galyňlaşdyryjy serişde hökmünde giňden ulanylýar.
Durnuklaşdyryş: ingredientleriň bölünmeginiň öňüni alyp, emulsiýalary we süspansiýalary durnuklaşdyrmaga kömek edýär.
Suwuň saklanmagy: CMC suwy saklamak ukyby bilen iýmitlerde çyglylygy saklamaga kömek edýär.
4. Arza:
CMC köplenç azyk senagatynda, derman we kosmetika önümlerinde ulanylýar. Azyk senagatynda doňdurma, içgiler we bişirilen önümler ýaly önümlerde ulanylýar.
5. Çäklendirmeler:
CMC giňden ulanylsa-da, onuň netijeliligine pH we käbir ionlaryň bolmagy ýaly faktorlar täsir edip biler. Kislotaly şertlerde öndürijiligiň peselmegini görkezip biler.
Ksantan sakgyjy:
1. Çeşme we gurluş:
Çeşme: Ksantan sakgyjy, Xanthomonas campestris bakteriýasy tarapyndan uglewodlaryň fermentasiýasy netijesinde öndürilen mikrob polisakarididir.
Gurluşy: Ksantan sakgyjynyň esasy gurluşy trisakarid gapdal zynjyrlary bolan sellýuloza oňurgasyndan durýar. Onda glýukoza, mannoza we glýukuron kislotasy birlikleri bar.
2. Çözüw:
Ksantan sakgyjy suwda gaty eräp, pes konsentrasiýalarda ýelimli ergin emele getirýär.
3. Funksiýa:
Galyňlaşma: CMC ýaly, ksant sakgyjy hem täsirli galyňlaşdyryjy serişdedir. Iýmitlere tekiz we elastik gurluş berýär.
Durnuklyk: Ksantan sakgyjy, süspansiýalary we emulsiýalary durnuklaşdyrýar, fazanyň bölünmeginiň öňüni alýar.
Gelling: Käbir programmalarda gel emele gelmeginde ksantan sakgyjy kömek edýär.
4. Arza:
Ksantan sakgyjynyň azyk senagatynda, esasanam glýutsiz çörek bişirmekde, salat geýimlerinde we souslarda giň ulanylyşy bar. Şeýle hem dürli önümçilik goşundylarynda ulanylýar.
5. Çäklendirmeler:
Käbir programmalarda ksantan sakgyjynyň aşa köp ulanylmagy ýelmeşip ýa-da “akyp” dokuma sebäp bolup biler. Islenilmeýän tekstur häsiýetlerinden gaça durmak üçin dozalara seresaplylyk bilen gözegçilik etmek zerur bolup biler.
Deňeşdiriň:
1. Çeşme:
CMC ösümlik esasly polimer sellýulozadan alnan.
Ksantan sakgyjy mikrob fermentasiýasy arkaly öndürilýär.
2.Himiki gurluş:
CMC karboksimetilasiýa tarapyndan öndürilen sellýuloza önümidir.
Ksantan sakgyjynyň trisakarid gapdal zynjyrlary bilen has çylşyrymly gurluşy bar.
3. Çözüw:
CMC we ksantan sakgyç ikisi hem suwda erär.
4. Funksiýa:
Ikisem galyňlaşdyryjy we stabilizator hökmünde hereket edýär, ýöne gurluşyna birneme üýtgeşik täsir edip biler.
5. Arza:
CMC we ksant sakgyjy dürli iýmit we senagat önümlerinde ulanylýar, ýöne olaryň arasyndaky saýlama önümiň aýratyn talaplaryna bagly bolup biler.
6. Çäklendirmeler:
Hersiniň çäklendirmeleri bar we olaryň arasyndaky saýlama pH, doza we ahyrky önümiň islenýän gurluşy ýaly faktorlara bagly bolup biler.
CMC we ksantan sakgyjynyň azyk senagatynda gidrokolloidler ýaly meňzeş ulanylyşy bar bolsa-da, gelip çykyşy, gurluşy we ulanylyşy boýunça tapawutlanýar. CMC bilen ksant sakgyjynyň arasyndaky saýlama, pH, doza we islenýän dokma aýratynlyklary ýaly faktorlary göz öňünde tutup, önümiň aýratyn zerurlyklaryna baglydyr. Iki madda hem dürli iýmit we senagat önümleriniň gurluşyna, durnuklylygyna we umumy hiline ep-esli goşant goşýar.
Iş wagty: 26-2023-nji dekabry