Gidroksipropilmetilseluloza (HPMC), sellýuloza efir maşgalasyna degişli köpugurly we köpugurly polimerdir. Ösümlik öýjük diwarlarynyň esasy düzüm bölegi bolan tebigy sellýulozany üýtgedip, birnäçe himiki reaksiýa arkaly sintez edilýär. Alnan HPMC, pudaklarda gymmatly edýän özboluşly häsiýetler toplumyna eýedir.
1. Himiki gurluşy we düzümi:
HPMC β-1,4-glikozid baglanyşyklary bilen baglanyşdyrylan glýukoza birliklerini gaýtalaýan sellýulozadan alnan. Himiki üýtgemeler arkaly sellýuloza oňurgasyna gidroksipropil we metoksi toparlary girizilýär. Gidroksipropil we metoksi toparlarynyň çalyşmak derejesi üýtgäp biler, netijede dürli häsiýetli HPMC-iň dürli derejeleri ýüze çykyp biler.
HPMC-iň himiki gurluşy, çözülişi we jel emele getiriş mümkinçiliklerini berýär we dürli pudaklarda köp sanly amaly taýdan peýdaly edýär.
2. Çekişme we reologiki aýratynlyklar:
HPMC-iň görnükli aýratynlyklaryndan biri, suwda eräp, ony suwda erän polime öwürýär. HPMC suwda eräninde aýdyň we ýapyşykly ergin emele getirýär we onuň reologiki aýratynlyklary molekulýar agramyny we çalyşma derejesini üýtgedip düzedilip bilner. Bu sazlanyp bilinýän ergin we reologiýa HPMC-ni dürli programmalar üçin amatly edýär.
3. Film döredýän çykyş:
HPMC ajaýyp film dörediji aýratynlyklara eýedir we polimer suwda erän mahaly çeýe filmleri döredip biler. Bu emläk, tabletkalary örtmek, tagamlary ýapmak we iýilýän filmlerde barýer häsiýetleri bilen üpjün etmek üçin derman we azyk pudaklarynda amaly tapýar.
4. Lukmançylyk arzalary:
HPMC köpugurly aýratynlyklary sebäpli derman senagatynda giňden ulanylýar. Planşet formulalarynda baglaýjy, dargadyjy, film dörediji we dowamly çykaryjy serişde hökmünde ulanylýar. Polimeriň neşe serişdeleriniň goýberilmegine gözegçilik etmek we neşe formulalarynyň durnuklylygyny ýokarlandyrmak ukyby ony dürli agyz dozalarynyň önümçiliginde möhüm elemente öwürýär.
5. Gurluşyk pudagy:
Gurluşyk pudagynda HPMC galyňlaşdyryjy serişde, suw saklaýjy we minom, çukur we gips ýaly sement esasly önümlerde iş güýjüni ýokarlandyryjy hökmünde giňden ulanylýar. Onuň reologiki aýratynlyklary iş ukyplylygyny, sag garşylygy we ýelmeşmegi gowulaşdyrmaga kömek edýär we gurluşyk materiallarynda esasy goşundy bolýar.
6. Iýmit we kosmetika:
Azyk senagatynda HPMC souslar, ýakymly önümler we süýt önümleri ýaly dürli önümlerde galyňlaşdyryjy, emulsifikator we stabilizator hökmünde ulanylýar. Zäherlenmedik tebigaty we aýdyň jelleri emele getirmek ukyby ony iýmit önümleri üçin amatly edýär.
Edil şonuň ýaly-da, kosmetika pudagynda HPMC galyňlaşmagy, durnuklaşdyrylmagy we film emele getiriş aýratynlyklary sebäpli kremler, losýonlar we şampunlar ýaly formulalarda ulanylýar. Kosmetikanyň gurluşyna, ýapyşyklygyna we durnuklylygyna goşant goşýar.
7. Boýaglar we örtükler:
HPMC suw esasly boýaglarda we örtüklerde galyňlaşdyryjy we reologiýa üýtgediji hökmünde ulanylýar. Örtügiň ulanylyş aýratynlyklaryny, boýag we pyrlanmak garşylygy ýaly güýçlendirýär, şol bir wagtyň özünde örtügiň umumy işleýşini gowulandyrýar.
8. heselimleýji:
Heselimleýji formulalarda HPMC galyňlaşdyryjy we suw saklaýjy serişde hökmünde çykyş edýär. Capyşyklygyny gözegçilikde saklamak we ýelimi gowulaşdyrmak ukyby, agaç işläp bejermek we kagyz baglamak ýaly dürli pudaklarda ýelim öndürmekde gymmatly edýär.
9. Dolandyryş goýberiş ulgamy:
Aktiw maddalaryň gözegçilikde goýberilmegi derman senagaty we oba hojalygy ýaly köp pudak üçin möhümdir. HPMC, wagtyň geçmegi bilen örtülen maddanyň goýberiliş tizligini gözegçilikde saklaýan matrisa emele getirmek ukyby sebäpli gözegçilik edilýän goýberiş ulgamlaryny taslamak üçin ulanylýar.
10. Biomedikal goşundylar:
Biomedisina we dokuma in engineeringenerçiligi ugurlarynda HPMC biokompatisiýa we gidrogelleri emele getirmek ukyby üçin öwrenildi. Bu gidrogeller neşe serişdelerini eltmekde, ýaralary bejermekde we dokumalary dikeltmekde ulanylyp bilner.
11. Daşky gurşawy goramagyň aýratynlyklary:
HPMC gaýtadan dikeldilýän çeşmelerden alnan we biodegrirlenip bilýän ekologiýa taýdan arassa hasaplanýar. Dürli goşundylarda ulanylmagy, durnukly we ekologiýa taýdan arassa materiallara bolan islegiň artmagyna laýyk gelýär.
12. Kynçylyklar we pikirler:
HPMC giňden ulanylsa-da, jel häsiýetlerine täsir edýän temperatura duýgurlygy ýaly birnäçe kynçylyk bar. Mundan başga-da, sellýulozanyň gözleg we himiki üýtgemegi prosesi daşky gurşaw we durnuklylyk nukdaýnazaryndan seresaplylyk bilen seredilmegini talap edýär.
13. Düzgünleşdiriji ylalaşyk:
Derman, azyk we beýleki sarp ediş önümlerinde ulanylýan islendik materialda bolşy ýaly, gözegçilik edaralary tarapyndan kesgitlenen ülňüleriň berjaý edilmegi möhümdir. HPMC, adatça, kadalaşdyryjy talaplara laýyk gelýär, ýöne öndürijiler her bir programma üçin ýörite görkezmeleriň berjaý edilmegini üpjün etmeli.
Sözümiň ahyrynda:
Gidroksipropilmetilseluloza (HPMC), dürli pudaklarda giňden ulanylýan köpugurly polimerdir. Çekişme, film emele getirýän häsiýetler we reologiýa gözegçiliginiň özboluşly utgaşmasy ony derman, gurluşyk, iýmit, kosmetika, boýag, ýelim we başgalarda aýrylmaz edýär. Senagatlar durnukly we täsirli çözgütleri gözlemegi dowam etdirýärkä, HPMC dürli önüm formulalarynda esasy oýunçy bolup galar. Käbir kynçylyklara garamazdan, sellýuloza himiýasy boýunça dowam edýän gözlegler we öňegidişlikler goşundylary hasam giňeldip we geljekde HPMC-iň işini gowulandyryp biler.
Iş wagty: 28-2023-nji dekabry