Tebigy polimer birleşmesi hökmünde sellýuloza önümçilikde giňden ulanylýar. Esasan ösümlikleriň öýjük diwarlaryndan alnan we ýer ýüzündäki iň köp organiki birleşmeleriň biridir. Sellýuloza özboluşly molekulýar gurluşy, ekologiýa taýdan arassalanmagy we ajaýyp fiziki we himiki aýratynlyklary sebäpli kagyz öndürmekde, dokma önümlerinde, plastmassada, gurluşyk materiallarynda, lukmançylykda, azykda we beýleki pudaklarda giňden ulanylýar.
1. Kagyz öndürmek pudagy
Kagyz öndürmek pudagy sellýulozanyň esasy amaly pudagydyr. Mehaniki ýa-da himiki bejergiden soň ösümlik süýümleri pulpa edilip bilner. Sellýuloza bu prosesiň esasy bölegi hökmünde güýç we çydamlylyk üpjün edýär. Kagyz ýasamak prosesinde himiki goşundylary goşmak we dürli süýüm kombinasiýalaryny ulanmak arkaly kagyzyň suwuň siňdirilmegi, tekizligi we dartyş güýji dolandyrylyp bilner. Gaýtadan işlenen kagyzyň peýda bolmagy, sellýulozanyň durnuklylygyny we gaýtadan ulanylmagyny has-da nygtaýar we ekologiýa taýdan arassa materiallarda has amatly edýär.
2. Dokma senagaty
Sellýuloza süýümleri (pagta ýaly) dokma senagatynyň esasy çig mallary hökmünde matalar öndürmekde giňden ulanylýar. Pagta süýümlerinde 90% -den gowrak sellýuloza bar, bu olary dürli görnüşli egin-eşik öndürmek üçin ýumşak, gigroskopiki, dem alýan we beýleki ajaýyp häsiýetlere öwürýär. Soňky ýyllarda sellýuloza süýümleri viskoz süýümleri we modal süýümler ýaly täzelenen sellýuloza süýümlerini emele getirmek üçin himiki taýdan bejerilip, dokma pudagynda sellýulozanyň ulanylyşyny hasam giňeldip biler. Bu süýümler diňe bir ýumşak we amatly bolman, eýsem antibakterial we biodegrirlenip bilýän gowy häsiýetlere hem eýedir.
3. Bioplastika we biodegrirlenip bilinýän materiallar
Sellýuloza, “ak hapalanmak” meselesini çözmek üçin möhüm gözleg ugurlaryndan biri bolan plastmassa pudagynda biodegrirlenip bilinýän plastmassalary öndürmek üçin ulanylyp bilner. Sellýulozany sellýuloza asetata ýa-da sellýuloza efirine gaýtadan işlemek arkaly, ekologiýa taýdan arassa plastmassa filmleri, saçak gaplaryny we ş.m. öndürmek üçin ulanylyp bilner. Bu materiallar güýçli himiki durnuklylyga we fiziki aýratynlyklara eýedir we tebigy gurşawda täsirini peseltmek aňsat. ekologiki gurşawdaky plastik galyndylar.
4. Gurluşyk materiallary
Gurluşyk pudagynda süýümli sement tagtalary, süýümli berkidilen gips tagtalary we ýylylyk izolýasiýa materiallary ýasamak üçin sellýuloza giňden ulanylýar. Sellýuloza süýümlerini beýleki materiallar bilen birleşdirmek, olaryň täsirine garşylygy, dartyş güýjüni ýokarlandyryp, ýylylyk izolýasiýasyny we ses izolýasiýasyny gowulandyryp biler. Mysal üçin, sellýuloza ýylylyk izolýasiýa materialy ekologiýa taýdan arassa ýylylyk izolýasiýa materialydyr. Sellýuloza poroşokyny ýa-da sellýuloza bölejiklerini binanyň diwaryna sanjyp, sesleri izolýasiýa edip we azaldyp biler we tebigy mör-möjeklere garşy häsiýetleri ony gurluşykda has giňden ulanar.
5. Azyk we derman senagaty
Karboksimetil sellýuloza (CMC) we metil sellýuloza (MC) ýaly sellýuloza önümleriniň azyk we derman senagatynda möhüm ähmiýeti bar. Karboksimetil sellýuloza iýmitde galyňlaşdyryjy, stabilizator we emulsifikator hökmünde giňden ulanylýar, metil sellýuloza bolsa gowy ýelimliligi we biokompatisiýa sebäpli planşetlerde dargadyjy hökmünde ulanylýar. Mundan başga-da, içege saglygyny gowulaşdyrmak üçin iýmit süýümi hökmünde sellýuloza iýmitlere hem goşulyp bilner.
6. Kosmetika pudagy
Sellýuloza köplenç kosmetikada galyňlaşdyryjy we stabilizator hökmünde ulanylýar. Mysal üçin, umumy karboksimetil sellýuloza we mikrokristally sellýuloza kosmetikanyň ýapyşygyny we durnuklylygyny ýokarlandyryp, ingredientleriň gatlaklaryndan gaça durup biler. Mundan başga-da, sellýulozanyň zaýalanmagy we zäherlenmezligi ony arassalaýjy önümlerde, derini bejermek önümlerinde we makiýaupda ulanmak üçin amatly edýär.
7. Ekologiýa taýdan arassa materiallar we süzgüç materiallary
Gözenekli gurluşy we sellýulozanyň gowy siňdirilmegi sebäpli süzgüç materiallarynda has köp ulanylýar. Sellýuloza membranalary we sellýuloza nanofiberleri howa süzgüçinde, suwy arassalamakda we senagat hapa suwlaryny bejermekde ulanylýar. Sellýuloza süzgüç materiallary diňe bir togtadylan bölejikleri aýryp bilmez, eýsem ýokary netijelilik we daşky gurşawy goramagyň artykmaçlyklary bilen zyýanly maddalary hem siňdirip biler. Mundan başga-da, sellýuloza nanofibrleriniň amaly gözlegleri geljekdäki süzgüç we daşky gurşawy goramak pudaklarynda uly mümkinçiliklere eýe bolýar.
8. Energetika
Sellýuloza biomassasy hem energiýa pudagynda uly ünsi çekdi. Sellýuloza biodegrasiýa we fermentasiýa arkaly bioetanol we biodizel ýaly täzelenip bilýän energiýa öndürip biler. Nebit-himiýa energiýasy bilen deňeşdirilende, biomassa energiýasynyň ýanýan önümleri ekologiýa taýdan arassa we durnukly ösüş düşünjesine laýyk gelýär. Sellýuloza bio ýangyjynyň önümçilik tehnologiýasy kem-kemden gowulaşýar we geljekde arassa energiýa üçin täze mümkinçilikler döredýär.
9. Nanotehnologiýany ulanmak
Sellýuloza nanofiberleri (CNF) soňky ýyllarda sellýuloza gözleginde möhüm ösüşdir. Highokary güýji, pes dykyzlygy we gowy biokompatisiýa sebäpli dürli kompozit materiallarda giňden ulanylýar. Sellýuloza nanofiberleriniň goşulmagy birleşdirilen materiallaryň mehaniki aýratynlyklaryny ep-esli gowulaşdyryp biler we beýleki nanomateriallar bilen deňeşdirilende, sellýuloza nanofibrleri täzelenip we biodegrirlenip bilner, şonuň üçin elektron enjamlarynda, datçiklerde, lukmançylyk implantlarynda we ýokary öndürijilikli materiallarda uly mümkinçiliklere eýe.
10. Çap etmek we inkjet tehnologiýasy
Çap etmek we inkjet tehnologiýasynda, sellýuloza emele gelenler, suwuklygyň suwuklygyny we adsorbsiýasyny gowulandyrmak üçin ulanylýar, çap ediş effektini birmeňzeş edýär. Inkjet çaphanalarynda sellýuloza reňkleri has doly we düşnükli edip biler. Mundan başga-da, sellýulozanyň aç-açanlygy we berkligi çap edilen kagyzyň hilini ýokarlandyryp, syýa diffuziýasyny azaldyp biler, şeýlelik bilen çap edilen önümleri has ýokary hilli edip biler.
Täzelenip bilýän we zaýalanýan tebigy polimer materialy hökmünde sellýuloza häzirki zaman önümçiliginde möhüm materiallaryň birine öwrüldi. Dürli ugurlarda giňden ulanylmagy köpdürlüligini we daşky gurşawy goramagyny görkezýär we köp pudaklaryň ýaşyl öwrülmegine kömek edýär. Geljekde ylymyň we tehnologiýanyň üznüksiz ösmegi we sellýuloza nanotehnologiýasynyň açylmagy bilen sellýulozanyň ulanylyşy has diwersifikasiýa ediler.
Iş wagty: Noýabr-01-2024